بررسی کاربرد و پیامدهای ماده 100 شهرداری در ساخت‌وسازهای شهری
- اخبار, اطلاع رسانی
- امیر مهندس پور
- 4 دقیقه
ماده 100 شهرداری؛ چرا باید حواسمون بهش باشه؟
ماده 100 قانون شهرداری یکی از مهم‌ترین ابزارهای قانونی برای کنترل و مدیریت ساخت‌وساز شهری است که در شهرهای بزرگ، به‌خصوص تهران، خیلی به کار می‌آید. تهران با جمعیت بالا، قیمت سرسام‌آور زمین و میل زیاد به ساخت‌وساز، نیاز دارد که شهرداری دقیق همه چیز را کنترل کند. اینجاست که ماده 100 وارد می‌شود تا جلوی ساخت‌وسازهای بدون مجوز یا خلاف را بگیرد و شهر را از بی‌نظمی نجات دهد.
ساخت‌وساز بدون مجوز؟
اگه مالکی بدون مجوز ساخت شروع به ساخت‌وساز کنه یا بیشتر از چیزی که توی مجوزش نوشته بسازه، شهرداری می‌تونه جلوی کار رو بگیره و پرونده‌اش رو بفرسته به جایی به اسم «کمیسیون ماده 100». اونجا نفراتی از شهرداری، قوه قضاییه و شورای شهر جمع می‌شن و بررسی می‌کنن که تخلف چقدر جدیه و چه برخوردی باید بشه؛ از جریمه گرفته تا حکم تخریب و قلع و قمع و اعاده به حالت قبل.
چه ساختمون‌هایی زیر ذره‌بین شهرداری هستن؟
تقریباً همه نوع ساختمان مشمول ماده 100 می‌شن. از خونه‌های شخصی و آپارتمان‌ها گرفته تا مغازه‌ها، برج‌ها و حتی ملک‌هایی که تغییر کاربری دادن (مثلاً یه خونه مسکونی که بی‌اجازه شده تجاری یا اداری). هر ساختمونی که تخلف ساختمانی داشته باشه، دیر یا زود زیر ذره‌بین شهرداری میره و براش رای ماده 100 صادر میشه.
کدوم تخلف‌ها تو تهران بیشتر تکرار می‌شن؟
توی تهران بعضی تخلف‌ها خیلی رایجن، مثل:
- شروع ساخت‌وساز بدون گرفتن مجوز از شهرداری
- اضافه کردن طبقه یا متراژ بیشتر از اون چیزی که مجوز داده
- تبدیل واحد مسکونی به تجاری بدون مجوز
- رعایت نکردن عقب‌نشینی و اصلاحی اعلامی شهرداری
- حذف پارکینگ یا ساخت در فضای مشاع
بعضی‌ها فکر می‌کنن اینا چیزای کوچیکی هستن، ولی تو سیستم شهرداری همین‌ها باعث دردسرهای بزرگ می‌شن.
اگه به رأی ماده 100 توجه نکنیم، چی میشه؟
بی‌توجهی به رأی کمیسیون ماده 100 می‌تونه دردسرساز بشه:
- دستور تخریب بخش یا کل ساختمان صادر شه
- ملک پایان‌کار نمی‌گیره، در نتیجه سند رسمی هم نداره و امکان نقل و انتقال از ملک گرفته میشه
- فروش یا رهن قانونی ملک خیلی سخت میشه
- شهرداری ملک رو پلمب و از خدمات شهری محروم میکنه
- ممکنه ارزش ملک پایین بیاد چون تخلف داره و قابل اعتماد نیست
اگه تخلف کردیم، چطوری میشه درستش کرد؟
خوشبختانه راه‌هایی برای جبران هم وجود داره:
- می‌تونین لایحه دفاعیه بدین و توضیح بدین چرا تخلف شده
- بعضی وقت‌ها به جای تخریب، جریمه نقدی پرداخت میشه
- شاید بشه پروانه جدید گرفت و تخلف رو قانونی کرد
- می‌تونین به رأی صادر شده در دیوان عدالت اداری اعتراض کنین
- در مواردی هم با اصلاح نقشه یا تخریب بخش متخلف، مشکل حل میشه
شهرداری چطور می‌فهمه کجا خلاف ساخت‌وساز شده؟
امروزه فقط گزارش همسایه‌ها نیست که باعث لو رفتن تخلف ساختمونی میشه. شهرداری از روش‌های زیادی استفاده میکنه مثل:
- تصاویر هوایی و ماهواره‌ای
- بازدید میدانی بازرسان شهرداری و نواحی
- گزارش‌های مهندس ناظر
- شکایات مردمی
- حتی دوربین‌های شهری و بعضاً تحلیل داده‌ها
پس فکر نکنین کسی نمی‌فهمه؛ سیستم نظارت هر روز دقیق‌تر و هوشمندتر میشه.
راه نجات: چطور از اول کار رو قانونی پیش ببریم؟
اگه نمی‌خواین با دردسر ماده 100 روبرو بشین، از همون اول این نکات رو رعایت کنین:
- از مشاوره شرکت برگه آنلاین استفاده کنین
- با مهندس ناظر و معمار خبره همکاری کنین
- قبل از ساخت، حتماً پروانه بگیرین
- طراحی و اجرا رو مطابق با مقررات شهرداری انجام بدین
- به جای عجله، کار رو با حوصله و طبق قانون پیش ببرین
قانون ماده 100 خوبه؟
خیلی‌ها می‌گن ماده 100 یه جورایی دو لبه‌ست؛ از یه طرف برای حفظ نظم شهر خیلی خوبه، ولی از طرف دیگه بعضی وقتا جریمه‌هارو اونقدر ساده می‌گیرن که باعث میشه بعضیا عمداً تخلف کنن و بعدش فقط جریمه بدن. برای همین بعضی کارشناس‌ها می‌گن باید قانون اصلاح بشه. مثلاً تو تخلف‌های جدی مثل حذف پارکینگ یا تجاوز به فضای عمومی، امکان جریمه حذف بشه و برخورد جدی‌تری صورت بگیره.
آخرش چی؟ رعایت کنیم یا ریسک کنیم؟
انتخاب با خودمونه؛ یا با خیال راحت و قانونی بسازیم و بعداً مشکلی نداشته باشیم، یا اول تخلف کنیم و بعدش دنبال رأی، جریمه، پلمب و سند بدویم. ماده 100 قانونیه که اگه درست اجرا بشه، هم از حق ما دفاع میکنه هم شهر رو ایمن‌تر، منظم‌تر و زیباتر نگه می‌داره. ساخت‌وساز غیرمجاز شاید در کوتاه‌مدت سودآور باشه، ولی تو بلندمدت هزینه‌های سنگینی می‌ذاره روی دوش مالک.
